H «Ελληνική Νομαρχία, ήτοι λόγος περί Ελευθερίας… συντεθείς τε και τύποις εκδοθείς ιδίοις αναλώμασι προς ωφέλειαν των Ελλήνων παρά Ανωνύμου του Έλληνος» εκδόθηκε το 1806 στην Ιταλία.
Το βιβλίο είναι από το συγγραφέα του αφιερωμένο στον Ρήγα. Κυκλοφόρησε ευρύτατα στον οθωμανοκρατούμενο ελληνικό χώρο. Μετά την πρώτη έκδοση του 1806 χρειάστηκε να περάσει ενάμισης σχεδόν αιώνας, για να επανεκδοθεί το έργο το 1948 σε πρόχειρη έκδοση από τον Ν. Τωμαδάκη και το 1949 σε σχολιασμένη και τον Γ. Βαλέτα. Ο τελευταίος προχώρησε σε τρίτη, βελτιωμένη, έκδοση το 1957, την οποία βλέπουμε στη φωτογραφία. Ο συγγραφέας του για λόγους προφανώς συνωμοτικούς διατήρησε την ανωνυμία του και υπέγραψε ως «Ανώνυμος ο Έλλην». Μέχρι σήμερα οι μελετητές δεν έχουν συμφωνήσει στο όνομα του συγγραφέα του έργου. Έχουν, βέβαια, προταθεί διάφορα ονόματα, όπως ο έμπορος από τα Γιάννενα Σπυρίδων Σπάχος, ο Δάσκαλος του Γένους Αθανάσιος Ψαλλίδας, ο ιατροφιλόσοφος από τα Γιάννενα Μιχαήλ Χρησταρής, ο Κορίνθιος λόγιος Γεώργιος Καλαράς, ο Κερκυραίος λόγιος γιατρός Ιωάννης Πασχάλης Δονάς κ.ά., ενώ έχει διατυπωθεί και η άποψη να έχει γραφτεί το έργο αυτό συλλογικά, από ομάδα δηλαδή επαναστατών-φίλων του Ρήγα.
Πρόκειται για ένα επαναστατικό μανιφέστο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και μάλιστα της ριζοσπαστικής του πτέρυγας. Καλεί τους υπόδουλους Έλληνες να προχωρήσουν σε επανάσταση εναντίον των Οθωμανών – σε επανάσταση στηριγμένη αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις, σε επανάσταση που θα κατατείνει στη δημιουργία της Ελληνικής Νομαρχίας, μιας δηλαδή Πολιτείας των Ελλήνων, η οποία θα σέβεται και θα τηρεί τους νόμους, μιας Πολιτείας όπου θα άρχουν οι νόμοι. Καυτηριάζει την τυραννία και την κοινωνική ανισότητα, κατακρίνει τους προύχοντες, το ιερατείο και τους Φαναριώτες και καλεί τους φιλελεύθερους Έλληνες των παροικιών να επιστρέψουν στη γενέτειρα και να συνδράμουν στον αγώνα της απελευθέρωσης. Περιγράφει την τάση προς την ελευθερία, προς την πολιτική ελευθερία, η οποία πρέπει να διέπει το πολίτευμα του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους και είναι δυνατό να πραγματωθεί μέσω της επανάστασης. Εκτιμά, μάλιστα, ότι οι συνθήκες είναι ώριμες για τον ξεσηκωμό, καθώς ανάμεσα στα άλλα οι Έλληνες διαθέτουν πολεμιστές άξιους για τον Αγώνα. – Το βιβλίο απόκειται στην Ιακωβάτειο Βιβλιοθήκη.
Πέτρος Πετράτος
Φιλόλογος, Δρ Ιστορίας
LEAVE A COMMENT