Λίγα λόγια για τη θεία μου τη Δασκάλα, την αδελφή της μάνας μου, την Αγγελική Αλιβιζάτου που έκλεισε τα μάτια της για τελευταία φορά χθες.
Η Δασκάλα γεννήθηκε στο τέλος του Μεσοπολέμου στα Βλαχάτα και ήταν το δεύτερο κορίτσι του Παππού μου του Διονύση και της γιαγιά μου της Ελένης. Μόνο κόρες είχε ο παππούς μου, τέσσερις στο σύνολο, αλλά δεν παραπονέθηκε ποτέ που δεν έκανε και αυτός ένα σερνικό. Ήταν ευχαριστημένος έλεγε η μάνα μου.
Η Δασκάλα ήταν η «μορφωμένη» της οικογένειας, ήταν αυτή που «έσπασε την αλυσίδα της μοίρας, την αλυσίδα της αγροτικής καταγωγής», ήταν αυτή που πήγε ένα βήμα παραπέρα. Συχνά – πυκνά θυμάμαι τη μάνα μου να λέει με παράπονο πως και αυτή θα είχε γίνει δασκάλα σαν την αδελφή της την Κική, αλλά οι σεισμοί του ’53 γκρέμισαν τις ξερολιθιές του παππού μου και ο κλήρος, το φορτίο να τις ξαναφτιάξει, έπεσε σε αυτή, και έτσι ο παππούς τη σταμάτησε από το σχολείο, δεν την έστειλε παραπέρα.
Η Αγγελική ήταν η δασκάλα του Δημοτικού Σχολείου των Μουσάτων. Εκεί πέρασε τα περισσότερα χρόνια του διδακτικού της βίου, εκεί έδωσε τον παλικαρίσιο αγώνα της, τη μάχη της να κάνει τα αγρίμια ανθρώπους, να δώσει στα παιδιά του χωριού μιαν άλλη ευκαιρία.
Το σχολείο μονοθέσιο. Εκεί στα μέσα τις δεκαετίας του ’70, θυμάμαι ότι ήμασταν 80 παιδιά στοιβαγμένα σαν σαρδέλες μέσα σε μια μικρή αίθουσα, όλες οι τάξεις μαζί, από την Πρώτη μέχρι την Έκτη τάξη του Δημοτικού στον ίδιο χώρο, ο ένας πάνω στον άλλον, χωρίς θέρμανση. Θέρμανση δεν υπήρχε αλλά δεν θυμάμαι ποτέ να κρυώναμε.
Κοιτώντας πάλι σήμερα εκείνον το χώρο, το δεύτερο σπίτι της θεία μου της Δασκάλας, εκπλήσσομαι και απορώ πώς ήταν δυνατόν να χωράνε τόσα παιδιά σε έναν τόσο στενό δωμάτιο, και ακόμη περισσότερο πώς ήταν δυνατόν να γίνει μάθημα, να μάθεις κανείς το οτιδήποτε εκεί μέσα.
Θυμάμαι ότι όλες οι τάξεις κάναμε μάθημα ταυτόχρονα με την ίδια δασκάλα, τη θεία μου την Κική. Η μια τάξη έγραφε ορθογραφία, η άλλη τάξη έγραφε αντιγραφή μια άλλη έλυνε μιαν άσκηση. Όλοι κάτι έκαναν, με τα κεφάλια σκυμμένα πάνω στα θρανία.
Εκείνη είχε τεράστια υπομονή και πειθαρχία. Προσηλωμένη στο ιερό καθήκον. Να μάθει τα παιδιά των χωριανών της γράμματα, να έχουν μια καλύτερη ευκαιρία στη ζωή από αυτή που είχαν οι γονείς τους. Έδινε τον αγώνα της στον ανήφορο, για να σωθεί. Πίστευε, σαν το Καζαντζάκη, πως «..Ένας μονάχα τρόπος υπάρχει να σωθείς: να σώσεις.. ή ακόμα και αυτό φτάνει, ν’ αγωνιστείς για να σώσεις», και αγωνιζόταν.
Δε συγχωρούσε εύκολα τις παρεκτροπές από το στόχο. Είχε μια βέργα από ξύλο ελιάς, στεγνή και γυαλισμένη, και αν ερχόσουν αδιάβαστος, αν έκανες πολλά λάθη στην ορθογραφία, αν παρέκκλινες από τον ίσιο δρόμο, έπεφτε «ραβδί». Τα δάκτυλα και οι παλάμες κοκκίνιζαν.
Ήταν όμως περιφανή. Δεν ήθελε να λένε στο χωριό ότι δεν τιμωρεί τα δικά της τα παιδιά και τα παιδιά των συγγενών. Έτσι, αν κάποιος έκανε μια αταξία, πρώτα καλούσε το γιο της, τον ξάδελφό μου τον Κώστα, μετά εμένα τον ανιψιό της, μας τις «έβρεχε» με τη βέργα κανονικά – και ας μην ξέραμε για πιο λόγο μας τιμωρεί – και μετά στρεφόταν στον πραγματικό «φταίχτη, στον ένοχο». Έτσι, ήταν τα δάκτυλά μας – του γιου της και τα δικά μου – μονίμως ζεστά και κατακόκκινα.
Πότε δεν με πείραξε η τιμωρία της «βέργας», ποτέ δεν της κράτησα κακία – ίσως και να με ωφέλησε – ένα πράγμα θυμάμαι ότι δυσκολεύτηκα πολύ να της συγχωρέσω.
Ήταν όταν μια φθινοπωρινή μέρα μας ανάγκασε, όλα τα αγόρια του χωριού, να φέρουμε τις σφεντόνες μας στο σχολείο. Τις πήρε, καμιά σαρανταριά σφεντόνες στο σύνολο, και τους έβαλε φωτιά στην κάτω αυλή του σχολείου. Καμιά φορά μου φαίνεται ότι έχω ακόμη στα ρουθούνια μου τη μυρωδιά από το καμένο ξύλο ελιάς και απ’ τη σαμπρέλα. Θυμάμαι ότι αυτό μου στοίχισε, σε όλους μας στοίχισε, δεν είχαμε άλλωστε και πολλά πράγματα δικά μας.
Κοιτώντας πίσω, τώρα που η Δασκάλα έχει φύγει, βλέπω καθαρά πως αγωνίστηκε πολύ, πως ότι έκανε το έκανε με ανιδιοτέλεια για το δικό μας καλό, για το δικό μας όφελος. Βλέπω ξεκάθαρα ότι κέρδισε τον αγώνα της με το παραπάνω. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει Θεία αύριο. Σ’ ευχαριστούμε για όλα.
Διονύσης Μινέτος
Αντιδήμαρχος
LEAVE A COMMENT