Πολύς λόγος γίνεται για τις τελευταίες πλημμύρες που σχεδόν εξαφάνισαν από τον χάρτη την Αγία Ευφημία και την Άσσο. Πολύς χαλασμός γίνεται στο λιμάνι της Σάμης αναφορικά με την εκφόρτωση ή όχι των νέων ανεμογεννητριών.
Το σίγουρο είναι ότι τα παθολογικά και γραφειοκρατικά προβλήματα του ελληνικού κράτους έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση στην Κεφαλονιά, που πρέπει να εμβαθύνει κάποιος στο συνολικό πρόβλημα του νησιού μας. Οι ανεμογεννήτριες που έχουν τοποθετηθεί εδώ και πολλά χρόνια στα βουνά μας έχουν συμβάλλει στα πλημμυρικά φαινόμενα, κυρίως στην περιοχή της Αγίας Ευφημίας. Ωστόσο, αυτό είναι η κορυφή του παγόβουνου και κάτω από την κορυφή κρύβεται το 80% του προβλήματος. Βασικό πρόβλημα είναι ο πολεοδομικός σχεδιασμός της Αγίας Ευφημίας, σχεδιασμός που έγινε την δεκαετία του 1950, όταν τα βουνά μας δεν ήταν «κρανίου τόπος», όταν τα βουνά μας δεν είχαν ανεμογεννήτριες, όταν τα ποσοστά βροχής δεν είχαν σχέση με τα σημερινά μετά την αλλαγή του κλίματος στον πλανήτη. Ας αφήσουμε όμως τα δύο έξω προβλήματα (ανεμογεννήτριες και πολεοδομικός σχεδιασμός) και ας ασχοληθούμε με το τρίτο, το οποίο έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των πραγμάτων.
Αυτό το πρόβλημα έχει να κάνει με τα 200.000 καταγεγραμμένα αιγοπρόβατα στο νησί μας, τα περισσότερα εκ των οποίων διαβιούν στα συγκεκριμένα βουνά. Την εποχή των πατεράδων μας ή των παππούδων μας τα αιγοπρόβατα ήταν λιγότερα (ίσως και τα μισά από τον σημερινό αριθμό) και η διαδικασία της ζωής τους λειτουργούσε με διαφορετικό τρόπο. Τότε οι κτηνοτρόφοι ανέβαζαν τα ζώα τους στις κορυφές των βουνών το καλοκαίρι και τα κατέβαζαν στα χειμαδιά τον χειμώνα. Κάποιοι κτηνοτρόφοι μάλιστα είχαν και τρίτη εναλλακτική λύση που την χρησιμοποιούσαν την άνοιξη και το φθινόπωρο. Αυτό γινόταν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Περίπου από το 1985 και μετά όλα άλλαξαν. Οι επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς τους κτηνοτρόφους εκτόξευσαν τον αριθμό των αιγοπροβάτων, με αποτέλεσμα να έχουμε φτάσει σήμερα να μιλάμε για πάνω από 200.000 ζώα στην Κεφαλονιά.
Παράλληλα με την αύξηση του ζωικού κεφαλαίου, οι κτηνοτρόφοι είχαν την δυνατότητα να τα ταΐζουν με ζωοτροφές και να μην χρειάζεται κάθε καλοκαίρι και χειμώνα να μετακινούν τα κοπάδια τους, φτάνοντας στο σήμερα και την τεράστια καταστροφή που έχει συντελεστεί στη φύση. Όσες ζωοτροφές και να φάνε τα ζώα, η φύση τους είναι να βοσκήσουν στο πράσινο. Φανταστείτε ολόκληρες περιοχές με τα τεράστια κοπάδια (μπορεί και πάνω από 1500 ή 2000 ζώα) να είναι στατικά στο ίδιο σημείο. Τρανταχτό το παράδειγμα μιας μικρής περιοχής του Κουτάβου, όπου πέντε κατσίκες δεν είχαν αφήσει πέτρα πάνω στην πέτρα διαμορφώνοντας περιβάλλον πλανήτη Άρη. Το ίδιο συμβαίνει και στο μεγαλύτερο μέρος των βουνών μας (Διλινάτα, Θηνιά, Πύλαρος) με το τοπίο να είναι κυριολεκτικά «κρανίου τόπος». Φταίνε οι κτηνοτρόφοι που ακολούθησαν αυτή την τακτική; Φταίνε τα έρμα τα ζωντανά, που πέρα από την μπαμπακόπιτα θέλουν να φάνε και λίγο πρασινάδα γιατί είναι στη φύση τους; Όχι βέβαια!
Το μεγάλο το φταίξιμο ανήκει στο κράτος, που μέσα από τις γραφειοκρατικές του διαδικασίες, ειδικά τα τελευταία τριάντα χρόνια, έχει αναγκάσει ζώα και κτηνοτρόφους να γυρίζουν γύρω-γύρω στο ίδιο σημείο, με ελάχιστους από αυτούς να ακολουθούν την εποχή των πατεράδων τους και των παππούδων τους. Τι λέει ο ΟΠΕΚΕΠΕ; Όσα περισσότερα αιγοπρόβατα έχεις τόσο μεγαλύτερη επιδότηση θα πάρεις. Πέρα από την καταμέτρηση που γίνεται, έχει αναρωτηθεί κάποιος υπεύθυνος από τον ΟΠΕΚΕΠΕ πως μεγαλώνουν και σιτίζονται τα ζώα; Όχι είναι η απάντηση. Έχει ελέγξει κάποιος από το Δασαρχείο αν οι βοσκότοποι ξεκουράζονται για ένα χρονικό διάστημα; Όχι είναι η απάντηση. Για να αποκτήσει κάποιος κτηνοτρόφος δεύτερη στάνη έτσι ώστε να μεταφέρει το κοπάδι του όπως παλιά χειμώνα και καλοκαίρι, για να «ξεκουράζεται» ένα κομμάτι βοσκότοπου, πρέπει να ρίξει του ήλιου πετριές! Να αποχαρακτηρίσει από δασικό το κομμάτι της περιουσίας του και να καταφέρει να ενταχτεί σε ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαδικασίες χρονοβόρες και δαπανηρές, πριν μπουν τα θεμέλια, που έχουν αναγκάσει σχεδόν το σύνολο των κτηνοτρόφων να παραμένουν στην υπάρχουσα κατάσταση.
Από τη μία πλευρά το κράτος τρέχει και δεν φτάνει όταν εμφανίζονται πλημμυρικά φαινόμενα, από την άλλη με την συμπεριφορά του αφήνει τα βουνά μας να φτάσουν στο σημείο που βλέπουμε σήμερα. Ναι, φταίνε οι ανεμογεννήτριες στο βαθμό που τους αναλογεί, ναι φταίει η κλιματική αλλαγή για τα χιλιοστά βροχής και τους κυκλώνες. Από την άλλη, όμως, φταίει και το κράτος που με τη συμπεριφορά του απέναντι στους κτηνοτρόφους τους έχει εγκλωβισμένους σε μια κατάσταση, που άνετα θα μπορούσε να είναι διαφορετική. Οι υπηρεσίες του, Δασαρχείο και ΟΠΕΚΕΠΕ κρατούν όμηρους τους κτηνοτρόφους και οι βροχές θα έρχονται και πλημμύρες θα έχουμε και θα κλαίμε πάνω από τις λάσπες. Παράλληλα, τα 200.000 αιγοπρόβατα, που σε δύο, τρία ή πέντε χρόνια θα είναι 250.000, θα συνεχίσουν να τρώνε ακόμη και τις πέτρες στα βουνά μας, με ότι αυτό συνεπάγεται…
Ρεπορτάζ Ξενοφώντας Ευαγγελάτος
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΧΩΡΙΣ ΕΓΓΡΑΦΗ ΑΔΕΙΑ
LEAVE A COMMENT